Dynia hokkaido – co kryje w sobie „egzotyczna” odmiana i jak wprowadzić ją do codziennego menu?

Zdjęcie ukazuje dynię hokkaido o intensywnym kolorze, przeciętą na pół, prezentując soczysty miąższ i pestki. Ta egzotyczna odmiana wzbudza ciekawość swoją słodyczą oraz uniwersalnością w kuchni. Ujęcie zachęca do wprowadzenia jej do codziennego menu.

Dynie, z uwagi na liczne odmiany, kolory i kształty, od dawna uchodzą za warzywa pełne kulinarnego potencjału. Jedną z ciekawszych propozycji w tej rodzinie jest dynia hokkaido, której nazwa często kojarzy się z egzotyczną kuchnią. W praktyce odmiana ta wywodzi się z krzyżówek przeprowadzanych niegdyś w Stanach Zjednoczonych, jednak do masowej świadomości trafiła dzięki popularności w Japonii. Dziś można ją spotkać w wielu krajach na całym świecie, lecz nie jest powszechnie stosowana w polskiej kuchni, między innymi ze względu na słodki smak, niewielki rozmiar i wyższą cenę w porównaniu z klasycznymi, wielkogabarytowymi dyniami. W tym artykule sprawdzamy, czym się wyróżnia, dlaczego warto po nią sięgać i jak można ją ciekawie wykorzystać, także w diecie pudełkowej czy ofertach cateringu dietetycznego.

Dlaczego dynia hokkaido uchodzi za produkt egzotyczny?

W polskich kuchniach zwykle królują duże dynie o jasnopomarańczowej skórce, często stosowane głównie do zup, dżemów czy przetworów na słodko. Dynia hokkaido, zwana czasem uchiki kuri lub red kuri, to odmiana o intensywnie pomarańczowej, gładkiej skórce, niewielkich rozmiarach (najczęściej 1-2 kg) i wyrazistym, słodkawo-orzechowym posmaku. Wyróżnia ją fakt, że skórka jest jadalna po obróbce cieplnej, więc można uniknąć pracochłonnego obierania. Skąd jednak wynika określenie „egzotyczna”?

Po pierwsze, sama nazwa „hokkaido” przywodzi na myśl Japonkę, co u części konsumentów budzi przekonanie, że mamy do czynienia z orientalnym produktem. Po drugie, dynie hokkaido stosunkowo rzadko trafiają do tradycyjnych przepisów w Polsce, gdzie dominują rodzime odmiany. Po trzecie, cena tej dyni potrafi być wyższa niż odmian lokalnych, co nierzadko zniechęca mniej zdecydowanych klientów. W efekcie powstała opinia, że to propozycja „dla koneserów”, podczas gdy bogactwo witamin i minerałów czynią z niej warzywo warte uwagi szerokiego grona odbiorców.

Właściwości dyni hokkaido i jej wartości odżywcze

Właściwości dyni hokkaido związane są przede wszystkim z wysokim stężeniem beta-karotenu, odpowiedzialnego za piękny, żywy kolor miąższu. Beta-karoten to ważny antyoksydant, który organizm człowieka przekształca w witaminę A, wspierającą m.in. wzrok, układ odpornościowy i kondycję skóry. Oprócz tego w składzie znajdziemy witaminy z grupy B, witaminę C czy E, a także istotne minerały: potas, wapń, żelazo i magnez. Potas reguluje ciśnienie krwi, a wapń wpływa na zdrowie kości. Ze względu na te składniki odżywcze i niską kaloryczność dynię hokkaido poleca się przy dietach redukcyjnych i zdrowotnych.

Dla równowagi warto wspomnieć, że mimo licznych zalet, dynia hokkaido nie jest powszechnie stosowana m.in. dlatego, że część konsumentów wciąż preferuje bardziej neutralne odmiany. Hokkaido ma dość słodki, nieco orzechowy smak, który nie zawsze pasuje do potraw znanych z polskiej kuchni tradycyjnej. Jednak właśnie ten profil smakowy stanowi wielki atut w daniach typu curry, kremach z dodatkiem przypraw korzennych czy sosach do makaronu.

Jak wykorzystać dynię hokkaido? Popularne przepisy i inspiracje

Kluczowe pytanie brzmi: jak jeść dynię hokkaido, by w pełni docenić jej walory? Najprostsze rozwiązanie to zupa-krem. Wystarczy pokroić miąższ w kostkę (razem ze skórką), podsmażyć z cebulą i czosnkiem, zalać bulionem, a na końcu zblendować. Dla wzbogacenia smaku można dodać mleczko kokosowe, imbir lub ostrą papryczkę. Samo pieczenie to kolejna popularna opcja. Pokrojone kawałki dyni hokkaido, skropione oliwą i posypane ulubionymi przyprawami, zyskują chrupiącą skórkę i miękkie wnętrze, świetnie komponujące się z ryżem, kaszą czy makaronem.

Ponadto miąższ dyni hokkaido doskonale sprawdza się w wypiekach. Można z niej przygotować słodkie ciasta, muffiny czy nawet placuszki. Gęste purée nada ciastu wilgotności i nada przyjemny, lekko słodki aromat. Wielu kucharzy docenia również pestki dyni hokkaido, które po uprażeniu stają się chrupiące i stanowią doskonały dodatek do sałatek, zup, a nawet kanapek. Z kolei w kuchni wegetariańskiej hokkaido bywa składnikiem gulaszy warzywnych albo dodaje się ją do potrawek na bazie mleczka kokosowego.

Uprawa dyni hokkaido: sadzonki dyni i warunki pielęgnacji

Dla osób, które chciałyby skosztować własnoręcznie wyhodowanej hokkaido, istnieje dobra wiadomość: uprawa dyni hokkaido nie jest szczególnie trudna, a czas wzrostu do dojrzałości nie przekracza kilku miesięcy. Warto zacząć od zapewnienia roślinie ciepłego, słonecznego stanowiska i żyznej gleby o dobrej przepuszczalności. Najlepiej wysiewać nasiona na przełomie kwietnia i maja do przygotowanych wcześniej pojemników, a gdy minie ryzyko przymrozków, przenieść sadzonki dyni do gruntu w odstępach około 1 m. Regularne podlewanie i nawożenie organiczne wspiera bujny wzrost rośliny.

Zbioru można dokonać zazwyczaj późnym latem i wczesną jesienią, gdy skórka staje się twarda i intensywnie pomarańczowa. Owoce dyni hokkaido można przechowywać w chłodnym, suchym miejscu nawet przez kilka tygodni, co pozwala na dłuższe korzystanie z ich walorów smakowych i odżywczych. Uprawa dyni hokkaido jest świetnym rozwiązaniem dla osób ceniących świeże, lokalne produkty.

Kaloryczność a dieta pudełkowa – czy warto sięgnąć po hokkaido?

Osoby chcące zmniejszyć masę ciała lub po prostu odżywiać się zdrowiej często szukają alternatyw dla kalorycznych składników. Dynia hokkaido kalorie utrzymuje na niskim poziomie (zaledwie około 30 kcal w 100 g), jednocześnie dostarczając błonnika, beta-karotenu i witamin. Dlatego świetnie sprawdza się w diecie pudełkowej, gdzie z góry ustalana jest konkretna liczba kalorii na każdy dzień. Firmy cateringowe nierzadko stawiają na dynię hokkaido w okresie jesieni, gdy świeże warzywo jest łatwo dostępne. W praktyce jednak egzotyczność tej odmiany i jej wyższy koszt sprawiają, że nie jest powszechnie stosowana w standardowych, bardziej ekonomicznych wariantach diet.

Dla osób preferujących bogatszy smak, a przy tym dbających o linię, dynia hokkaido może być jednak prawdziwym strzałem w dziesiątkę. Wysoka zawartość beta-karotenu wpływa pozytywnie na cerę, a błonnik i niski indeks glikemiczny sprawiają, że wahania poziomu cukru we krwi są mniejsze. Potas, magnez i żelazo wspierają układ krwionośny oraz pracę mięśni. Tego rodzaju składniki docenia również catering dietetyczny od TIM Catering, który dba o holistyczne podejście do odżywiania.

Czy dynia hokkaido ma wady?

Mimo wszystkich zalet warto wspomnieć o pewnych ograniczeniach. Po pierwsze, intensywny smak nie każdemu przypadnie do gustu. Po drugie, dynia hokkaido jest mniejsza od popularnych odmian, więc przy masowej produkcji potraw w domu może być mniej opłacalna cenowo. Po trzecie, egzotyczna nazwa i nieco wyższa cena mogą zniechęcać osoby, które poszukują najtańszych rozwiązań kulinarnych. Wciąż jednak rosnąca popularność na całym świecie pokazuje, że hokkaido zadomowiła się w wielu kuchniach – i to z powodzeniem.

Warto również mieć na uwadze, że różne rodzaje dyni mają odmienne właściwości. Jeśli ktoś planuje robić tradycyjną zupę dyniową bez żadnych orientalnych dodatków, może uznać hokkaido za zbyt „słodką”. Z drugiej strony, ta sama cecha okaże się atutem w jesiennych ciastach, muffinkach czy placuszkach z cynamonem.

Dynia hokkaido w polskiej kuchni – przyszłość czy chwilowa moda?

Wydaje się, że dynamiczny rozwój blogów kulinarnych, programów telewizyjnych o gotowaniu i poszukiwanie coraz bardziej wyrafinowanych smaków sprzyjają wzrostowi zainteresowania tą odmianą. Coraz więcej kucharzy i dietetyków ceni sobie dynię hokkaido ze względu na kremowy miąższ, który bez problemu daje się miksować na gładką masę. Jej walory odżywcze przyciągają natomiast osoby z różnych grup wiekowych, zwracające uwagę na profilaktykę zdrowotną.

Można przypuszczać, że jeśli więcej sklepów i bazarów zacznie w stałej ofercie prezentować tę odmianę w atrakcyjnej cenie, szerokie grono konsumentów przekona się do niej na stałe. Na razie jednak dynię hokkaido uznaje się za produkt mniej popularny, dostępny sezonowo i częściej spotykany w droższych delikatesach lub na targach eko. Ten stan rzeczy powoli się zmienia, bo z roku na rok przybywa przepisów i poradników zachęcających do jej wykorzystania w codziennym menu.

Bibliografia:

  • 1. Chwojnowska Z., „Nadwaga i otyłość – stan wiedzy i świadomość Polaków na temat roli warzyw w diecie”, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, 2019.
  • 2. Jarosz M. (red.), „Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie”, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2020.
  • 3. Wysocka E., „Kuchnia sezonowa – warzywa korzeniowe i dyniowate w jesiennym menu”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
  • 4. Nadwaga i otyłość w Polsce. Raport GUS, Warszawa 2021.